ગત પહેલી જુલાઈએ ‘સહિયો’એ તેનો દ્વિતીય ‘થાલ પે ચર્ચા’ કાર્યક્રમ યોજ્યો હતો. દાઉદી બોહરા સમુદાયની ૨૦ મહિલાઓએ આ કાર્યક્રમમાં હાજરી આપી હતી. ‘થાલ પે ચર્ચા’નો સામાન્ય શબ્દોમાં ‘ભોજન કરવાની સાથોસાથ ચર્ચા’ તરીકે થાય છે. ‘સહિયો’નો આ ફ્લેગશિપ કાર્યક્રમ છે, જેમાં બોહરા મહિલાઓને ખાનગી, અનૌપચારિક વાતાવરણમાં ભેગી કરાય છે, જેથી તેઓ ભોજન કરતી વખતે એકબીજાની સાથે સંબંધ બાંધે અને FGC (ફિમેલ જેનિટલ કટિંગ) અથવા ખત્ના/ખફઝ જેવી તેમના જીવનને અસર કરતી સમસ્યાઓની ચર્ચા કરી શકે.
‘સહિયો’નો પ્રથમ ‘થાલ પે ચર્ચા’ કાર્યક્રમ ફેબ્રુઆરીમાં યોજાયો હતો અને તેમાં વીસ અને ત્રીસ વર્ષથી મોટી વયની મહિલાઓએ હાજરી આપી હતી. આ વખતના કાર્યક્રમમાં તમામ વય જૂથોની મહિલાઓએ હાજરી આપી હતી, જેમાં સૌથી યુવાન મહિલા ૧૮ વર્ષની હતી જ્યારે સૌથી જઈફ ૭૪ વર્ષના હતા. આ મહિલાઓમાં વિદ્યાર્થિનીઓ, નોકરિયાત વ્યવસાયીઓ, ગૃહિણીઓ તથા એક પ્રૅક્ટિસિંગ ડૉક્ટરનો પણ સમાવેશ થતો હતો. આ ઉદારવૃત્તિ ધરાવતાં મિશ્રણો, દાઉદી બોહરા સમુદાયમાં પ્રવર્તમાન અતિ-ચર્ચિત ખત્ના પ્રથા વિશે, વિભિન્ન વસ્તીઓ ફરતે મહિલાઓની વિચાર પ્રક્રિયાઓનો તાગ મેળવવાની ‘સહિયો’ને તક પૂરી પાડી હતી.
પરિચય કરાવનારા સત્રની સાથે આ કાર્યક્રમ શરૂ થયો હતો અને ત્યાર બાદ પ્રિયા ગોસ્વામીની ફિલ્મ ‘એ પિન્ચ ઑફ સ્કિન’ દર્શાવાઈ હતી. સ્વાદિષ્ટ, પરંપરાગત થાળ ભોજન પીરસાયું હતું અને ખત્ના વિશે મહિલાઓના વિચારોની ખુલ્લા મંચ (ઓપન કોરમ)ની ચર્ચા યોજાઈ હતી.
આ સદીઓ જૂની પરંપરાના પોતાના અનુભવો વિશે વાત કરતી વખતે મહિલાઓને ભાવુક બનેલી જોઈને હિંમત સાંપડી હતી. અમુક મહિલાઓએ તેમની દીકરીઓની ખત્ના કરાવવા બદલ અફસોસ વ્યક્ત કર્યો હતો. અન્ય મહિલાઓએ જણાવ્યું હતું કે જો તેમને પસંદગી કરવાની તક મળે તો, આ અત્યંત દુઃખદાયક રીવાજ અને તેના લાભ અને ગેરલાભ વિશે કેળવણી પામવાનું તેમને ગમશે અને કદાચ તેમની પુત્રીઓની ખત્ના કરાવવાથી તેઓ દૂર રહેશે. આ કાર્યક્રમનું મુખ્ય આકર્ષણ નિશ્ર્ચિત્તપણે ૭૪ વર્ષીય વૃદ્ધા હતાં જેમણે તેમની પુત્રીની ખત્ના થવા નહીં દે, એવું સુનિશ્ર્ચિત્ત કરવા વર્ષો અગાઉ પરંપરાઓને પડકારી હતી.
(This report was originally published in English on August 16, 2017. Read the English version here.)